Sarajevska Asocijacija nezavisnih intelektualaca “Krug 99” samo na prvo slušanje može da se učini svrsishodno i vrijedno pažnje i to možda strancu ili osobi neupućenoj u rad organizacije i prilike u BiH. Međutim, ukoliko se upustimo u dublju analizu sadržaja i vrijednosti koje organizacija promoviše dolazimo do suštine.
Krug 99 formalno je osnovan 20. februara 1994. godine. Međutim, okupljanje budućih fabrikovanih “intelektualaca” počelo je već krajem 1992. godine, odnosno nekoliko mjeseci nakon početka rata u BiH. S obzirom da je svoje prve korake, uglavnom sačinjene od progandnog probošnjačkog djelovanja, ova organizacija načinila upravo u ratnim godinama jasno je da je riječ o projektu proizvoljnog, neutemeljenog tumačenja stvarnosti i političkih kretanja, a s jasnim ciljem proizvodnje društvene histerije i haosa.
Važno je napomenuti da je takvo djelovanje, iako je prošlo gotovo 30 godina od uspostavljanja mira u BiH ova organitzacija zadržaa do danas.
Krug 99 u početku, prije zvaničnog formiranja, svoje stavove narodnim masama, odnosno uskospecijalizovanoj probošnjačkoj publici plasirao je posredstvom popularne lokalne radio-stanice STUDIO 99, pa otuda i naziv organizaciji. Tada su se okupljali i javno istupali “intelektualci”, odnosno oni koji su sebe tako vidjeli, različitih profesionalnih orjentacija, kulturnih, političkih, nacionalnih i vjerskih opredjeljenja.
Prema njihovom viđenju, baštinili su vrijednosti “bosanskohercegovačkog načina života u zajedništvu”, šta god on podrazumijevao. Šta je podrazumijevao vidi se iz onog što je Krug 99 danas.
Poznati srpski pravnik, književnik i političar Slobodan Jovanović dao je jednu od najbolji definicija poluintelektualaca. To je “čovek koji je uredno, pa možda, čak, i s vrlo dobrim uspjehom svršio školu, ali u pogledu kulturnog obrazovanja i moralnog vaspitanja nije stekao skoro ništa. Bilo usljed njegove urođene nesposobnosti ili zbog mana školskog sistema, nije dobio podstreka za duhovno samorazvijanje. On uopšte duhovne vrijednosti ne razumije i ne cijeni. Sve cijeni prema tome, koliko šta doprinosi uspjehu u životu, a uspjeh uzima u ‘čaršijskom’ smislu, dakle sasvim materijalistički. S ostalim duhovnim vrijednostima odbacuje i moralnu disciplinu, ali ne sasvim, jer prekršaji te discipline povlače krivičnu odgovornost. Ipak i u moralnom, kao i u kulturnom pogledu, on je u osnovi ostao primitivac. Neomekšan kulturom, a sa olabavljenom moralnom kočnicom ima sirove snage napretek. Školska diploma, kao ulaznica u krug inteligencije, dala mu je pretjerano visoko mišljenje o sebi samom.“
Upravo ovakvim Jovanovićevim tumačenjem može se okarakterisati mnogobrojna udruženja širom BiH, a na prvom mjestu „Asocijacija nezavisnih intelektualaca KRUG 99“.
Svojim redovnim nedjeljnim sesijama i proglasima Krug 99, kao jedan od izvikivača misaonog poretka čini sve da se misaoni sistem koji nameće učvrsti što jače, do nivoa neupitnih istina. Očekivano, među sesijama i saopštenjima Kruga99 ne može se naći nikakav trag kritike dominantnog bošnjačkog nacionalizma, propitivanja najčešće izmišljenih istorijskih mitova na kojima se on temelji, trag otpora prema politici proizvodnje histerije, trag želje da se unutar BiH postigne bilo kakav unutrašnji dogovor. Naprotiv, u praksi Krug 99 otvoreno promoviše ideologiju i politiku Stranke demokratske akcije. Ponekada se omaknu i poneki slatkasti ispadi o univerzalnim vrijednostima.
Redovna okupljanja Kruga 99 tema su na portalima i u televizijskim programima, a na tim sesijama uvodničari su redom propagandisti nacionalističkog usmjerenja. Iako rijetko, među uvodničarima se ponekada može naći i razumna i dostojanstvena osoba, ali se najčešće radi o nekome ko je neupućen u društveni život Sarajeva, pa njegovi stavovi o određenoj temi često znaju biti zloupotrebljen i prekrojen u jezik kojim se Krug obraća javnosti. O intelektulnom doprinosu uvodničara nije potrebno trošiti riječi, iako bi se mogli spomenuti mnogobrojni skandali, među kojima dominiraju nacionalistički i šovinistički ispadi.
Sve ćešće su kritike intelektualaca da Asocijacija nezavisnih intelektualaca Krug 99 reaguje dnevnopolitički i u potpunosti je zanemarila zadatak intelektualca, pa je njima dobro ono što je korisno. Sagledavanjem djelovanja može se zaključiti da je Asocijacija potpuno iznevjerila osnovne postulate nezavisnog i intelektualnog i postala podanička institucija, koja titule akademskog i profesorskog zalaže za propagandizam, a ne analizu, društvenu kritiku i ozbiljnu političku debatu.
Krug 99 plastično je pokazao odricanje od intelektualizma, jer su univerzalne vrijednosti zamijenili lokalnim zapovijestima, nacionalnim mitovima i interesima političke klase. Upozoravajući na opasnosti po državu, a potom pozicionirajući sebe za “branitelje domovine”, intelektualci su postali vojnici vlatitih i tuđih političkih interesa, služeći jedino političkim vođama.
