Ekstremno desna stranka Alternativa za Njemačku (AfD) zalagaće se za referendum o članstvu u Evropskoj uniji u stilu Brexita ako dođe na vlast, izjavila je stranačka liderka Alis Vajdel pozdravljajući izlazak Ujedinjenog Kraljevstva kao savršeno ispravan potez.
“To je model za Njemačku, opcija da se može donijeti takva suverena odluka”, rekla je Vajdel u intervjuu za Financial Times. Vajdel je na čelu stranke od 2022. godine i kaže da će vlada AfD-a nastojati reformisati EU i ukloniti njen “demokratski deficit”, uključujući ograničavanje ovlaštenja Evropske komisije, “neizabrane izvršne vlasti”.
“Neka ljude sami odluče, baš kao u Velikoj Britaniji”
“Ali ako reforma nije moguća, ako ne uspijemo ponovno izgraditi suverenitet država članica EU, trebalo bi da pustimo ljude da odluče, baš kao što je Velika Britanija učinila. I mogli bismo imati referendum o Dexitu – izlasku Njemačke iz EU”, rekla je Vajdel, prenosi Index.
Ova ideja otvara veliki tabu u Njemačkoj, gdje su mejnstrim stranke predano proevropske. Takođe, njemački ustav postavlja stroga ograničenja nacionalnim plebiscitima, a čak i da se oni održe, ankete pokazuju da bi velika većina Nijemaca glasala za ostanak u EU. Međutim, među biračima AfD-a podrška EU je najslabija.
Silovit rast popularnosti AfD-a
Vajdel je govorila u kontekstu velikog porasta podrške AfD-u, koja prema anketama iznosi 22 posto – što je više od sve tri stranke u klimavoj koaliciji kancelara Olafa Šolca – socijaldemokrata, Zelenih i liberala.
Očekuje se da će AfD pobijediti na regionalnim izborima u septembru u istočnim pokrajinama Saskoj, Brandenburgu i Tiringiji, ali budući da sve druge vodeće stranke odbijaju da sklope koalicione dogovore s AfD-om, njen put do vlasti nije izvjestan.
Njemačka obavještajna agencija ukazala je na ekstremizam unutar AfD-a i stavila nekoliko stranačkih zvaničnika pod kontrolu. Ipak, stranka je profitirala na nezadovoljstvu javnosti kancelarom Šolcom i njegovim lošim vođenjem privrede.
Ali posljednjih dana stranka se našla na udaru kritika zbog izvještaja o kontroverznom sastanku u novembru prošle godine između zastupnika AfD-a i austrijskog ekstremno desnog radikala Martina Selnera, na kojem se raspravljalo o planu za prisilno uklanjanje miliona imigranata iz Njemačke – uključujući građane s njemačkim pasošima.
Masovni protesti protiv desnice
Protesti protiv AfD-a održani su u brojnim njemačkim gradovima, a političari su isticali opasnost koju stranka predstavlja za njemačke demokratske institucije.
Vajdel nije učestvovala na sastanku i brzo je otpustila bliskog saradnika koji je bio prisutan. Ipak, imala je problema s obuzdavanjem reakcije. Lars Klingbeil, čelnik socijaldemokrata, optužio ju je da je relativizirala plan deportacije i umjesto toga se obrušila na “medijsku kampanju klevetanja” protiv AfD-a.
“Ti si vučica u janjećoj koži. Ali ja ti kažem da se vaša fasada počinje urušavati. Ljudi konačno vide pravo lice AfD-a”, rekao joj je Klingbeil tokom rasprave u Bundestagu prošle sedmice.
