Navršile se dvije decenije od varvarskog napada na porodicu Starovlah sa Pala

Navršilo se 20 godina od varvarskog zločina pripadnika NATO-a i tadašnjeg SFOR-a koji su na Palama gotovo nasmrt pretukli pravoslavnog sveštenika paroha Јeremiju Starovlaha i njegovog sina vjeroučitelja Aleksandra, koji je od zadobijenih povreda ostao stoodstotni invalid.

Tokom upada u Parohijski dom, međunarodni “mirotvorci” maltretirali su i druge sveštenike i njihove porodice, te oštetili zgradu Parohijskog doma u kojoj su se nalazili njihovi stanovi.

Sveštenici Miomir Zekić i Slobodan Lubarda, kao i njihove porodice, imali su sreću da prođu samo sa lakšim povredama.

Ovoj brutalnoj agresorskoj akciji dodatnu zločinačku dimenziju daje činjenica da je počinjena u vrijeme posta, uoči najvećeg hrišćanskog praznika – Vaskrsa.

OPOMENA DA STRANCI VIŠE NE SMIЈU VLADATI

– Ako bi nešto danas trebalo da nam bude podsjetnik zašto neke stvari ne smijemo dopustiti, ni kao društvo, ni kao politički sistem, a ni narod, onda je to zločin nad sveštenstvom Srpske pravoslavne crkve u noći između 31. marta i 1. aprila 2004. godine – smatra istoričar Aleksandar Kostović.

Kostović je rekao Srni da je taj zločin učinio neko izvan političkog sistema i demokratskih institucija koje predstavljaju oni koji bi i danas u BiH da nameću zakone i određuju pravila po kojima će se živjeti.

– Upravo takav nakaradan i nedemokratski sistem može da dovede do situacije da strani vojnici počine tako gnusan zločin, a da ni dan-danas ne znamo po čijem nalogu i zbog čega. Mažda je najgore od svega to što su prošli bez ikakvih sankcija – naglasio je Kostović.

On smatra da upravo zbog takvih stvari koje bi u budućnosti opet mogle da se ponove Republika Srpska mora učiniti sve da u demokratskim okvirima zaštiti svoj politički sistem i pravo na donošenje odluka.

BRUTALNI DESANT NA PALE

Na Pale je tada izvršen klasični desant. Helikopteri sa vojnicima spustili su se na obližnji fudbalski stadion, a u krugu od 100 metara od Parohijskog doma bilo je zabranjeno kretanje svima osim pripadnicima multinacionalnih snaga.

Ko god se u tom trenutku kretao u tom području bio je dočekan na kundak ili sa uperenom puščanom cijevi i metkom u njoj.

U izvještaju o stradanju porodice Starovlah, objavljenom na internet stranici Mitropolije dabrobosanske, navodi se da su vojnici SAD, Velike Britanije i Slovenije oko 1.00 čas poslije ponoći, uz upotrebu sile – vatrenog oružja i eksploziva upali u Parohijski dom pored Hrama Uspenja Presvete Bogorodice, a potom i u stanove sveštenika Starovlaha i Zekića, koji su se nalazili iznad prostorija Parohijskog doma.

Vojnici SFOR-a su eksplozivom raznijeli vrata Parohijskog doma, a potom i vrata dva stana koja su se nalazila iznad, a u kojima su živjeli sveštenici Starovlah i Zekić sa porodicama.

Neposredno po upadu u stan Starovlaha, vojnici su Јeremijinu suprugu Vitorku zatvorili u sobu, a njega i sina Aleksandra počeli brutalno da tuku. Aleksandar, koji se oporavljao od operacije žuči, od siline udaraca pao je u komu.

Vojnici SFOR-a upali su i u stan sveštenika Zekića, koji se nalazi pored stana Starovlaha, a jedan od njih je na njega pucao iz puške. Zekić i njegova supruga ubrzo su bili vezani i ostavljeni da leže licem okrenutim ka podu. Zekić je više puta gubio svijest.

Tokom akcije, vojnici SFOR-a ušli su i u kuću pored Parohijskog doma u kojoj su živjeli sveštenik Slobodan Lubarda i đakon Mladen Vidaković.

Đakon Mladen je tom prilikom doživio stres jer ga je SFOR-ov vojnik pribio uz zid sa uperenom puškom, dok su drugi vojnici puškama ciljali u krevet u kojem je ležala đakonova supruga sa djetetom od 22 mjeseca.

Nakon jednočasovnog iživljavanja, pripadnici multinacionalnih snaga su teško povrijeđene Starovlahe helikopterom prebacili u bolnicu u Tuzlu. Polumrtva tijela samo su unijeli u bolnicu, spustili ih na pod hodnika, nakon čega su napustili ovu zdravstvenu ustanovu.

Medicinsko osoblje, sve do telefonskog poziva Vitorke Starovlah, nije znalo o kakvim je pacijentima riječ i ko su oni.

LAŽNA OPRAVDANjA MEĐUNARODNIH SNAGA

Iako su pripadnici multinacionalnih snaga tvrdili da su Starovlasi povrede dobili od detonacije dinamita, medicinskim nalazima utvrđeno je da su brutalno pretučeni.

Više visokostručnih medicinskih ekipa iz Tuzle, Banjaluke i sa Vojnomedicinske akademije /VMA/ u Beogradu pregledalo je dvojicu stradalih i nisu pronašle ništa što bi upućivalo na povrede zadobijene detonacijom ili puščanim zrnima. Svi su saglasni da su povrede nastale jakim udarcima tupim predmetima.

Ljekari su konstatovali teške povrede glave, vratnog pršljena i slomljene nadlaktice kod Јeremije, kao i prelom svih kostiju lica i rane na grudnom košu kod njegovog sina Aleksandra.

Starovlasi su iz tuzlanske bolnice, gdje su im spaseni životi i pružena maksimalna medicinska pomoć, prebačeni u Beograd na VMA, gdje je nastavljeno njihovo liječenje.

Istražna komisija o događajima na Palama, čiji je izvještaj usvojio i Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH, potvrdila je da su Starovlasi povrijeđeni “dejstvom tupog predmeta, teškog i zamahnutog mehaničkog oruđa i dijelovima tijela”.

Pripadnici takozvanih mirovnih snaga izveli su akciju pod izgovorom da traže “ratne zločince” i prvog predsjednika Republike Srpske Radovana Karadžića.

Da je ta tvrdnja daleko od istine potvrđuju činjenice da oni u toj luciferskoj noći nisu pretraživali druge prostorije u Parohijskom domu i oko njega, niti crkvu. U neke prostorije uopšte nisu ni ulazili.

Samo mjesec i po dana ranije, u januaru 2004. godine, pripadnici multinacionalnih snaga pretresli su Parohijski dom i crkvu od krova do podruma, snimivši sa tri kamere svaki ugao i detalj.

Čak su mjerili dužinu i širinu terase, debljinu vrata, dovratka, zidova. Znali su svaki detalj i mogli su precizno da odrede koliko im eksploziva treba za provaljivanje.

Јasno je da su zločinačku akciju izvedenu u noći između 31. marta i 1. aprila detaljno i dobro isplanirali i da joj je cilj bio zastrašivanje srpskog pravoslavnog naroda u BiH.

Isključiva meta njihovog napada bili su pravoslavni sveštenici sa njihovim porodicama, prije svih Јeremija Starovlah i njegov sin vjeroučitelj Aleksandar.

Kakvu je opasnost mogao da predstavlja mladi vjeroučitelj Aleksandar po moćnu svjetsku armadu pokazuje činjenica da je u njegovoj demoliranoj sobi nakon akcije pripadnika NATO-a i SFOR-a najviše bilo dječijih radova – slika, sastava i pjesama o temi predstojećeg Vaskrsa.

Tadašnji visoki predstavnik u BiH Pedi Ešdaun, poznat po kršenju svih mogućih ljudskih prava za sve koji nose srpsko ime, opravdao je akciju SFOR-a, navodeći da se ona zasnivala na članku lista “Dnevni avaz” objavljenom nekoliko dana prije brutalne akcije u kojem je pisalo da je Starovlah, navodno, rekao da je dužnost svakog sveštenika da čuva Karadžića, te da je neophodno obnoviti četnički pokret u BiH.

NI DANAS NISU POZNATI POČINIOCI I NALOGODAVCI

Ni 20 godina nakon ove akcije pripadnika međunarodnih snaga nije do kraja poznato iz čijih su sve zemalja vojnici učestvovali u njoj i ko je nalogodavac.

Neposredno nakon akcije, NATO je na svojoj internet stranici saopštio da je u akciji učestvovala mješovita jedinica formirana od vojnika iz Italije, Slovenije, Velike Britanije, SAD, Rumunije, Mađarske i Austrije.

Advokat Miljkan Pucar, pravni zastupnik porodice Starovlah, ranije je izjavio Srni da porodica Starovlah neće nikada saznati zbog čega su Јeremija i Aleksandar pretučeni i ko je to naredio.

– Neko je snagama NATO-a i SFOR-a u BiH dao imunitet, zbog čega oni nikad neće saznati ko je izvršio zločin nad njima – naglasio je Pucar.

Sveštenik Zekić tvrdi da je vlast u BiH krivac što su pripadnici tadašnjeg SFOR-a i NATO-a njega i njegovu suprugu više časova maltretirali, a sveštenika Јeremiju i njegovog sina Aleksandra brutalno pretukli, ugrozivši im živote.

– Krivac za sve što se desilo je vlast u BiH koja je dozvolila da tako nešto bude učinjeno. Ako u jednoj zemlji vlast organizuje život tako da joj neko sa strane dođe i tako nešto uradi, onda je riječ o debilima ili nesposobnim ljudima – rekao je Zekić ranije Srni.

On je uvjeren da su pripadnici multinacionalnih snaga htjeli da pobiju sve članove obje porodice.

Јeremiji i njegovom sinu Aleksandru ostale su trajne posljedice od prebijanja. Aleksandar je stoodstotni invalid kojem je stalno potrebna tuđa njega i pomoć.

Tadašnji predsjednik Vlade Republike Srpske Milorad Dodik je 1. aprila 2009. godine donio odluku da se vjeroučitelju Aleksandru Starovlahu dodijeli izuzetna penzija sa željom da mu bude olakšan život i obezbijeđena neophodna rehabilitacija. Starovlasi žive u Beogradu.

Srna