Vijesti o stanju u BiH i odlukama nelegalnog Šmita došle su i do Južne Amerike.
“Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik suočava se sa zabranom obavljanja funkcije i novčanom kaznom, ali poručuje da neće odustati i da je riječ o političkim pritiscima iz Brisela i stare američke administracije.
“Dodika je smijenio Kristijan Šmit, strani zvaničnik u Bosni i Hercegovini sa vanrednim ovlašćenjima da poništava zakone i uklanja izabrane funkcionere. Razlog je njegovo odbijanje sprovođenja odluka Ustavnog suda i samog Šmita. Ovaj slučaj ponovo je otvorio pitanje političkog sistema uspostavljenog Dejtonskim sporazumom, kojim je stvorena Bosna i Hercegovina sa dva entiteta – Federacijom FBiH i Republikom Srpskom. Dok je sistem prvobitno zamišljen kao ravnoteža između naroda, sve više prerasta u centralizaciju vlasti u Sarajevu”, piše derechadiario.com.ar.
Bonska ovlašćenja – trajni mehanizam kontrole
Od 1997. godine visoki predstavnik ima takozvana Bonska ovlašćenja, koja mu daju mogućnost donošenja zakona i smjene izabranih funkcionera. Iako su prvobitno predstavljena kao privremena mjera, pretvorila su se u trajni instrument spoljne kontrole.
Šmit, koji je na funkciju “imenovan” 2021. godine bez saglasnosti Savjeta bezbjednosti UN zbog protivljenja Rusije i Kine, iskoristio je ova ovlašćenja protiv Dodika nakon što je predsjednik Srpske potpisao zakone kojima se ograničava uticaj Sarajeva na institucije Republike Srpske, navodi ovaj list.
Presuda i politički otpor
Sud je osudio Dodika na godinu dana zatvora i šest godina zabrane obavljanja javnih funkcija. Kazna zatvora kasnije je zamijenjena novčanom kaznom u iznosu od 18.660 evra, ali zabrana ostaje na snazi. Uprkos tome, Dodik je ostao na funkciji uz podršku Narodne skupštine Republike Srpske.
Njegova poruka je bila jasna: „Predaja nije opcija.“ Dodik je presudu nazvao „besmislicom“ i optužio Sarajevo i zapadne sile da žele pokoriti Republiku Srpsku.
Podrška Rusije, Srbije i Orbana
Dok iz Brisela traže njegovu smenu, Dodik dobija podršku Rusije, Srbije i mađarskog premijera Viktora Orbana. Posebno se istakao njegov stav prema Izraelu – nakon napada 7. oktobra, Palata Republike u Banjaluci osvetljena je bojama izraelske zastave, za razliku od Sarajeva koje je projekcijom podržalo Palestince.
Širi evropski obrazac
Dodikov slučaj nije izolovan. Evropski lideri koji se suprotstavljaju Briselu, poput Roberta Fica u Slovačkoj ili Marin Le Pen u Francuskoj, sve češće se suočavaju sa pravosudnim i medijskim pritiscima.
BiH tako postaje primjer političkog laboratorija u kojem se odluke međunarodnih birokrata stavljaju iznad volje birača. Umjesto demokratije, šalje se poruka da se izbori mogu poništiti – ako rezultati nisu po meri Zapada, navodi derechadiario.com.ar.
