Foto: predsjednikrs.rs/Borislav Zdrinja
Da su oni koji su se borili za Republiku Srpsku u Dejtonu 1995. godine znali da će se 30 godina kasnije desiti da neko u Narodnoj skupštini glasa protiv vitalnog nacionalnog ineresa zaštite entiteta, nikad ne bi ni došlo do stvaranja državne zajednice BiH, izjavio je profesor ustavnog prava Siniša Karan.
– Srbi, Hrvati, ali i Bošnjaci, nažalost, ispostaviće se lažno, pristali su da uđu u ovakvu državu. Svi su pristali da se skroji država, ali u kojoj postoji mehanizam zbog kojeg nijedan narod neće vladati drugim i da svaki narod može u svakom momentu apsolutno zaštititi svoje nacionalno i političko biće. Da nisu dogovoreni mehanizmi zaštite ne bi bilo ni BiH – pojasnio je Karan.
On je ponovio da je Narodna skupština konačni autoritet jer su u njoj predstavnici Republike Srpske i srpskog naroda koji izražavaju predstavničku volju tog naroda, artikulišu je i štite upravo kroz zaštitu vitalnog nacionalnog interesa.
– Te 1995. godine u Dejtonu je dogovoreno da se stvori državna zajednica, ali da se obezbijedi da ni u jednoj instituciji nema preglasavanja naroda i entiteta, i da se nikada ne može uništiti ono što su unijeli u BiH. To je suština federalne države. Zato su postavljeni odnosi u Ustavu kroz paritet (1:3) i da ni jedna odluka ne može biti donesena na način da jedan narod preglasa drugi, a ukoliko se to tehnički izvede imamo zaštitu vitalnog nacionalnog interesa dva nosioca suvereniteta: naroda i entiteta – ukazao je profesor Karan.
Stoga, dodao je, u Predsjedništvu BiH srpski član štiti entitetski nacionalni interes, u Savjetu ministara konačna odluka se ne može donijeti bez glasa ministara iz Republike Srpske, u Domu naroda ne može biti preglasavanja jer postoji mehanizam zaštite nacionalnog interesa naroda, a u Predstavničkom domu Parlamentarne skupštine BiH postoji mehanizam zaštite kroz entitetsko glasanje.
– Znači, moramo biti jasni da su najveći neprijatelji Republike Srpske i dejtonske BiH oni koji sruše kapacitet bilo kojeg naroda da zaštiti svoj nacionalni interes i svoje političko biće.
Svako onaj ko naruši ove principe na kojima počiva državna zajednica automatski ruši dejtonsku BiH i direktno je protiv državotvornog statusa Republike Srpske kojeg je unijela u BiH – upozorio je Karan.
On je naglasio da je pitanje zaštite vitalnog nacionalnog interesa ustavnopravne prirode i potvrđuje važnost i neophodnost borbe Republike Srpske za slovo Dejtona, jer se, kako kaže, mi borimo za federalne instrumente u kojima nećemo dozvoliti nijednu odluku koja je na štetu srpskog naroda, ali i drugih naroda koji na raspolaganju imaju iste mehanizme zaštite.
Treba prepoznati i shvatiti, naveo je Karan, da Srbi koji glasaju u Narodnoj skupštini Republike Srpske protiv vitalnog nacionalnog interesa – glasaju protiv Republike Srpske.
– Tako se ruši i Republika Srpska i sposobnost srpskog naroda da sačuva svoje nacionalno i političko biće. Tako se ruši sposobnost srpskog naroda da ga niko ne prevlada, ali ruši dejtonska BiH. Obavezni smo prema narodu da iskoristimo sve kapacitete, a koji su u skladu sa Ustavom i zakonima, da odbranimo Republiku Srpsku i dejtonsku BiH – zaključio je Karan.
