Foto: RTRS
Poruke vodećih predstavnika Republike Srpske u Parlamentarnoj skupštini BiH nedavno poslane američkim i evropskim kolegama izazvale su histeriju u federalnom Sarajevu, istakao je pravnik Ognjen Tadić u kolumni za Glas Srpske.
Kolumnu prenosimo u cijelosti:
Probudile su iskonski sarajevski strah da bi Srbi mogli pronaći platformu za dogovor sa zapadnjacima i uz njihovu pomoć postati dominantni u BiH. Toga se u federalnom Sarajevu boje više nego novih hiljadu dana u okruženju. U vidu reakcija smjenjivale su se uvrede, optužbe, podvale… Na kraju sklopila se samo tužna slika o zabludama muslimana o BiH.
Zabluda o moći
Skoro da nema muslimana u BiH koji ne misli da bi Republika Srpska bila vojnički poražena da Amerikanci 1995. nisu “pred Banjalukom zaustavili 5. korpus”. Činjenice i ratni dnevnici govore drugačije. Operacija “Tekbir” tzv. Armije RBiH, 15.6-31.7.1995. godine, izvedena uz pomoć NATO-a radi proboja kroz položaje VRS na sarajevskom ratištu doživjela je pravi debakl i koštala ih je skoro hiljadu života. Istovremeno, tzv. Armija RBiH izgubila je Srebrenicu i Žepu. Republika Srpska tada je značajno teritorijalno prešla 70 odsto predratne BiH. Kontakt grupi to je značilo nastavak rata i još udaljeniji mir.
U Ženevi 8.9.1995. godine Srbima je ponuđeno priznanje Republike Srpske, ali po teritorijalnom principu 51/49 odsto u korist FBiH. Nakon pristanka veliki igrači preuzeli su rukovođenje terenom da bi stanje doveli u dogovoreni srazmjer. Prvo je krenula akcija “Maestral”, od 8. do 17.9.1995, koja je približno dosegla cilj. Mirotvorci su toliko bili zadovoljni rezultatom da su u Njujorku 26.9.1995. sa priče o granicama prešli čak na dogovaranje prvih demokratskih izbora?! Gledajući svoja, a ne samo američka posla, Hrvati i Srbi, svako za sebe, imali su i svoje planove o izgledu teritorije. Uslijedila je kontraofanziva VRS, a potom i operacija “Јužni potez”, od 8. do 11.10.1995. godine.
Srbi su u Dejton otišli sa kompaktnom teritorijom od Krupe na Uni do Drine i nadom da bi zbog procenta 49 odsto mogli zadržati Brčko i dodati Goražde, a Hrvati sa teritorijom koja ima direktnu vezu od Knina do Јajca i srednje Bosne… Ipak, gospodari sporazuma Amerikanci vratili su Republici Srpskoj Mrkonjić Grad sa okolinom, Brčko je otišlo u arbitražu, a o Goraždu nije bilo ni govora. BiH se našla na dvije kopče – Brčko i Mrkonjić Grad, koje su presjekle sve vitalne komunikacije između nacionalno jednoobrazne teritorije, a Milošević je odustao i od polovine odbranjenog Srpskog Sarajeva.
Gdje je onda u svemu tome bitna uloga tzv. Armije RBiH, osim u zločinima mudžahedina u Vozući i onim za koje se sudi Atifu Dudakoviću?! Neki je najavljuju u tzv. drugom poluvremenu? Kada god to čujem sjetim se one “filmske” poruke iz fila “Ničija zemlja”. Vojnik tzv. Armije RBiH ostaje da leži na mini i ako se pomjeri leti u vazduh. Priznaćete, nije baš neka optimistična “oskarovska” poruka zagovornicima “drugog poluvremena”.
Zabluda o značaju
Ako se Evropljani na nešto ježe onda je to priča o Bošnjacima kao “bijelim evropskim muslimanima”. Tome sam više puta bio svjedok na raznim evropskim adresama. Evropljani su tu priču prećutno i mogli da trpe sve dok kao “planetarni” faktor na konferenciji Islamskog foruma Evrope u Londonu 2005. nije preuranjeno kukuriknuo bivši reis Mustafa Cerić objavljujući “Deklaraciju evropskih muslimana”. Svako ko je zadužen za bezbjednost EU deklaraciju je razumio kao poruku da mir u Evropi zavisi od muslimana, a da su Cerićeve garancije ništa drugo do poruke da se stvari mogu i drugačije okrenuti.
Dakle, jasna slika odvojenosti muslimana od evropskih vrijednosti, interesa, identiteta i struktura. Teroristički napadi islamista u evropskim glavnim gradovima učvrstili su takav stav. Nedavnim porukama američkim i evropskim kolegama srpski parlamentarci u BiH nisu otkrili toplu vodu o radikalnom islamskom ponašanju, nego je to i Amerikancima i Evropljanima poznato odavno. Mnogi smatraju da je to i glavni razlog zbog koga Srbima ne daju podršku za samostalnu Republiku Srpsku, a Hrvatima treći entitet. Njima je dejtonska BiH sistem kontrole i kada god Srbi ili Hrvati pokušaju uteći od neželjene uloge kontrolora, dožive da budu disciplinovani i vraćeni na namijenjeni im posao.
Gradeći ideju o BiH u avnojevskim granicama, muslimani zapravo grade sopstvenu tamnicu. Upravljanje procesima u BiH putem “Јednog glasa iz Republike Srpske” (2011/13) i zadovoljstvo Evropljana i Amerikanaca u vezi s tim konceptom, svakome pametnom u federalnom Sarajevu trebalo bi da bude dovoljan razlog da shvate kakva su pravila igre i da evropski plan na duže staze dopušta samo dvije opcije – Bošnjake koji su poput Albanaca deislamizovani ili muslimane inkorporisane u Srbe i Hrvate. Naravno da nije namjerno to što je Borislav bio predsjedavajući Predsjedništva BiH kada je Evropsko vijeće odobrilo status potencijalnog kandidata BiH (2003), što je Nikola potpisao Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (2008), što je Dragan predao zahtjev za članstvo BiH u EU (2016) i odgovore na upitnik EU (2018), što je Milorad predao dodatne odgovore na EU upitnik (2019), što je Evropska komisija pozitivno mišljenje o odgovorima poslala Miloradu (2019) i što je na kraju BiH dobila službeni status kandidata u vrijeme predsjedavanja Željke (2022).
Spletom okolnosti moglo se tu naći i neko muslimansko ime, ali eto nije. Ide mart 2024. godine kada će predsjedavanje preuzeti Denis Bećirović, francuskog imena i bliskoistočnog prezimena pa ćemo vidjeti da li će mu biti učinjena takva čast. Osim toga, sve dosadašnje reforme umanjile su bošnjačku samostalnost, a Srbima i Hrvatima dale duple komande u BiH. O autoritetu bošnjačkih kadrova u ovom procesu najbolje govori nedavna činjenica da EU, čak ni aktuelnoj strukturi koja joj se potpuno podastrla, nije učinila čast da napravi iskorak na ovom putu. Ukrajina i Moldavija ne znaju gdje su im granice, a dobile su pregovore, a Srbija koja ima problem sa separatistima već je zatvorila nekoliko poglavlja. Ministar Konaković kaže da je to zbog ruskog uticaja u BiH preko Republike Srpske? Pa zar je manji ruski uticaj u Ukrajini, Moldaviji ili Srbiji?!
Zabluda o Srbima i Dejtonu
Srbi su jedini za koje se sa sigurnošću može reći da ne mrze muslimane. Srbe su kao djecu učili da su muslimani njihovi rođaci čiji su preci radi preživljavanja morali prihvatiti islam kao religiju Osmanlija. Muslimani u BiH nisu predmet srpske mržnje, nego su srpski zid plača pred kojim vijekovima stoje i tuguju zbog toga što im je ropstvo stvorilo narodnu raspolućenost koju svaki sljedeći okupator iskoristi. Sve što Srbi danas rade usmjereno je ka tome da se sa muslimanima nađe zajednički jezik i ostvari trajan mir.
Dejtonski mirovni sporazum je jedini dokument koji su Srbi i Bošnjaci do sada zajedno potpisali i suludo je odustajati od njega prije nego što se ne dosegne neko bolje rješenje. Izjave o mirovnom sporazumu kao luđačkoj košulji najbolje govore o njihovim autorima. Luđaku svaka košulja smeta, ali jedina koja mu u sumanutom stanju istinski koristi i pomaže jeste ona koja ga sputava da nanese zlo sebi ili drugima. Nije legitimno tražiti da se takva košulja skine, ukoliko su jedini cilj njenog skidanja slobodne ruke kojima se nanosi zlo. Ne može se rušiti Dejtonski sporazum da bi se nastavilo sa zločinačkom i antimirovnom politikom o unitarnoj BiH koja je bila uzrok rata i koja je delegitimisana u Dejtonu. Takvi zahtjevi i jesu stalni uzrok svih problema, a ne reakcija na njih koja dolazi od strane Srba ili Hrvata. Na kraju krajeva, i da smo naivno pomislili da su se odnosi popravili nakon Dejtona razuvjerile bi nas dosadašnje zloupotrebe Ustavnog suda BiH, te aktuelni odnosi prema uzurpatoru Kristijanu Šmitu i politički proces u Sudu BiH protiv predsjednika Srpske. Da o pokušaju otimanja teritorije i imovine i ne pričamo.
Pogovor
Ni Srbi ni Hrvate ove zablude ne mogu ukloniti. Ne postoji takvo povjerenje. Ali sudbina je i jednih i drugih da muslimane ili Bošnjake sačekaju sa druge strane mosta mirne budućnosti, kada jednom nađu ili nabasaju na put do njega.
