Polazimo od osnovnog postulata ortodoksne eklisiologije prema kome je Pravoslavna Crkva, kao telo Hristovo, sastavljena od mnogo udova, jer kao što reče apostol Pavle, „kad bi svi bili jedan ud, gdje je tijelo“ (1. Kor. 12, 12). Shodno tome, Crkvu Hristovu čini jerarhija (klir) i verni narod. Pritom je verni narod pozvan da sluša učitelje svoje i da im se povinuje (Jevr. 13, 17), pošto je jerarhija dobila vlast od Boga preko Svetih Apostola i bez te vlasti ne bi moglo biti Crkve. Međutim, ta vlast, po rečima velikog kanoničara episkopa dr Nikodima (Milaša), „nije jerarhiji dana radi same jerarhije, nego radi Crkve, koju sastavljaju vjerni svjetovnjaci zajedno sa jerarhijom, pošto ovi vjerni svjetovnjaci moraju biti živi i djelatni udovi Crkve, te svojim silama i sposobnostima sudjelovati općem dobru i napretku Crkve, to i značaj njihov mora biti priznat od jerarhije u svemu što se tiče Crkve“. Pravoslavna Crkva je priznala vernom narodu najveći mogući značaj u Crkvi, potvrđujući Okružnom poslanicom Istočnih patrijaraha od 1848. godine da je „čuvar blagočastija (pravoverja) samo telo Crkve, to jest sam narod,“ što je „iz glave cijela naroda“ godinu dana pre toga Njegoš izrazio stihom – muž je branič žene i đeteta, narod branič crkve i plemena.
Svesni smo da je Srpska crkva od njenog prvojerarha Svetog Save ustrojena kao narodna Crkva, što po rečima Svetog vladike Nikolaja (Velimirovića) označava „jednu samostalnu crkvenu organizaciju, sa svojom centralnom vlašću iz naroda i u narodu; sa narodnim sveštenstvom, narodnim jezikom i narodnim običajnim izrazom svoje vere“. U takvoj narodnoj Crkvi episkopi ne mogu imati prečeg i važnijeg zadatka od toga da se duhovno staraju za povereni srpski narod. Na to ih je zavetovao sam Sveti Sava, prvi poručujući srpskim vladikama sa prvog Sabora autokefalne Srpske crkve u Žiči: „Pazite na sebe i na sve stado, u kome vas Duh Sveti postavi za nadzornike, to jest, episkope, da pasete crkvu Gospoda Boga, koju steče svojom krvlju, znajući da ćemo i za jednu jedinu ovcu od glavnog pastira Hrista u onaj veliki poslednji dan javljanja Njegova biti ispitivani“. Istovremeno, u ravnoapostolnom Savi, koji kao Mojsije „ovaj drugi Izrailj podignuv privede Gospodu nov narod,“ dobili su srpski episkopi najbliži i najverodostojniji primer Hristovog pastira dobrog, koji rečju hagiografa „sastradaše i dušom za otačestvo“, pa mu stoga Srpska crkva kroz vekove peva ‒ Raduj se, žrtvo ugodna, koja si sebe za Rod žrtvovala! Stoga srpski narod, od prvog Žičkog sabora do danas, neprestano odmerava pastirstvo srpskih vladika u svojoj narodnoj Crkvi divnom, visokom i opominjućom merom Svetoga Save, jer od „svakoga kome je mnogo dano, mnogo će se i tražiti; a kome je povjereno mnogo, od njega će se više iskati“ (Lk. 12, 47).
Zabrinuti smo zbog toga što su poslednje odluke SA Sabora Srpske Pravoslavne Crkve u makedonskom crkvenom pitanju, a posebno odluka o dodeljivanju autokefalnosti MPC-OA, očigledno donete naprečac, pod nesumnjivim pritiskom „realpolitičkih argumenata“ i uz mešanje svetovnih vlasti, uz potpuno zanemarivanje stava vernog srpskog naroda o tom pitanju, i, što je za najveću brigu, uz potpuno ignorisanje legitimnih verskih i nacionalnih interesa Srba u Severnoj Makedoniji i sa krajnje nemaranim odnosom prema neprocenjivoj duhovnoj i kulturnoj baštini srpskog naroda u nekadašnjoj Staroj Srbiji i Vardarskoj Makedoniji. Ta odluka će u budućnosti svakako biti procenjivana iz ugla kanona i eklisiološke svrsishodnosti, pa je stoga ne treba smatrati konačnom i neopozivom. Želeći dostizanje mira i sloge među pravoslavnim narodima na Balkanu i prevazilaženje raskola, mi se ne možemo odreći svoga viševekovnog nasleđa, za čije oslobođenje se lila krv naših predaka.
I najzad, znamo da je kolektivni Zapad označio rusko i srpsko Pravoslavlje za svog glavnog neprijatelja i da je, shodno tome, atlantistima, kao i nekada komunistima, glavni cilj da razbiju jedinstvo Srpske i Ruske crkve osnivanjem autonomnih ili autokefalnih crkava novih političkih nacija formiranih od Srba i Rusa, kao i stvaranjem novih pogubnih raskola.
Upućujemo na Vidovdan svima ‒ ove reči brige i opomene:
– Očekujemo od srpskog patrijarha i srpskih episkopa da pitanje odnosa države i SPC u Crnoj Gori pažljivo urede temeljnim ugovorom koji će biti zasnovan na svetim kanonima Pravoslavne Crkve i Ustavu SPC, a koji će u svim aspektima očuvati crkveno-pravno i organizaciono jedinstvo SPC i dugoročno Srpskoj crkvi ulogu glavnog zaštitnika nacionalnog identiteta Srba u Crnoj Gori;
– Očekujemo od srpskog patrijarha i srpskih episkopa da se što pre, javno i odlučno, suprotstave, sve do crkvogradilačkih i narodočuvarnih zavetnih litija, tzv. procesu normalizacije odnosa između Republike Srbije i lažne „države“ Kosovo i svim protivustavnim aktima koji se u tom procesu donose. Jer, briselski pregovori koje vlasti Srbije vode sa albanskim secesionistima isključivo služe legalizaciji secesije temeljne srpske zemlje, čemu smo, nažalost, sve bliži;
– Budući da je rusofilija jedan od važnih toposa srpskog nacionalnog identiteta, a da nas je sve Sv. vladika Nikolaj (Velimirović) zavetovao „da plačemo kada Rusi plaču i da se radujemo kada se Rusi raduju“, očekujemo od srpskog patrijarha i srpskih episkopa da se javno i odlučno suprotstave, sve do crkvogradilačkih i narodočuvarnih zavetnih litija, svakoj eventualnoj odluci vlasti u Srbiji da uvedu sankcije Ruskoj Federaciji ili na drugi način ugroze viševekovnu bliskost naša dva naroda i postojeći nivo saradnje Srbije i Ruske Federacije;
– Očekujemo od srpskog patrijarha i srpskih episkopa da se javno i odlučno suprotstave, sve do svedočanskih litija naroda Božjeg predvođenog svojim arhipastirima, eventualnom pokušaju vlasti u Srbiji da kroz donošenje jedinstvenog Građanskog zakonika, uvedu u bračno i porodično zakonodavstvo pravne ustanove suprotne hrišćanskoj etici i etosu srpskog naroda, čemu pogoduje i globalistička antihrišćanska manifestacija zakazana za septembar 2022. povodom koje očekujemo odgovorajuću reakciju SA Sinoda SPC.
Ćutanjem se izdaje Hristos i ćutanjem se stvaraju uslovi za širenje dušegubnih crkvenih raskola, a i jednom i drugom se raduje neprijatelj Pravoslavlja i ljudskog roda od iskoni. Budući da, po rečima Sv. vladike Nikolaja (Velimirovića), „osnovu i centar svega Svetosavskog nacionalizma čini narodna crkva“, od budućih odluka srpskog patrijarha i srpskih episkopa zavisi da li ćemo podeljeni dočekati četiri jahača Apokalipse koji su uveliko pred našim pragom ili ćemo biti „jedan narod, tesno satkan i čvrsto sjedinjen u jednom duhu, jednoj veri i jednoj moralnoj i nacionalnoj disciplini, slično nekom kamenu monolitu“. Za ovo drugo postoji sveujedinjujući i sveisceljujući lek Duha Svetoga – sledovanje Predanju Svetih Otaca.
POTPISNICI (AZBUČNIM REDOM)
Prof. dr Dragiša Bojović
Dr Vladimir Dimitrijević, naučni saradnik
Dr Dušan Dostanić, istraživač – saradnik
Prof. dr Aleksandar Đikić
Prof. dr Aleksandar Đorđević
Nikola Živković, književnik i prevodilac
Dr Slobodan Janković, viši naučni saradnik
Doc. dr Jovan Janjić
Prof. dr Aleksandar Lipkovski
Prof. dr Milo Lompar
Prof. dr Dejan Mirović
Branimir Nešić, izdavač
Prof. dr Mitra Reljić
Prof. dr Slobodan Reljić
Prof.dr Aleksandar Ćorac
Akademik Kosta Čavoški
Prof. dr Zoran Čvorović
(Iskra)
