Poslije dogovora predsjednika Republike Srbije Aleksandra Vučića i predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika, Veliki srpski sabor zakazan je za 8. jun u Beogradu. Sabor će se održati poslije sjednice Generalne skupštine Ujedinjenih nacija na kojoj će se raspravljati o rezoluciji o Srebrenici, koja je zakazana za 23. maj. Srpsku delegaciju u Njujorku predvodiće predsjednik Vučić.
Poslije više najava i odlaganja, Generalna skupština Ujedinjenih nacija biće održana za nedelju dana – 23. maja. Pod tačkom Kultura mira delegati će razmatrati, a onda i glasati o rezoluciji o genocidu u Srebrenici. Do tada nastavlja se i diplomatska borba, poručuju zvaničnici Srbije, a dosadašnju sumiraju upućeni.
“Odlaganja sugerišu da sponzori ove rezolucije ne dolaze lako do većine koju očekuju. Suština je da mi već imamo posledice, političke, posledice i u regionu i u širem kontekstu. Pre svega ih vidimo u odnosima Srbije sa zemljama regiona – odnosi Srbije i Crne Gore i Srbije i Severne Makedonije su narušeni upravo zbog ove rezolucije. Crna Gora i Severna Makedonija dobile su posebnu ulogu u ovom procesu i nisu slučajno birane za to, s druge strane imate Nemačku kao sponzora, a znamo da je visoki predstavnik kog osporava Republika Srpska zapravo Nemac, što dodatno osporava njen legitimitet. Imate sukobe unutar BiH i već imamo posledice bez obzira na to kakav epilog bude na kraju tog glasanja 23. maja”, smatra docent FPN Despot Kovačević.
I prije glasanja, pojedine države iznose stav. Glas protiv najavila je Mađarska – poslije sastanka šefa diplomatije sa predsjednikom Republike Srpske.
“Demonizacija cijelog srpskog naroda”
“Ta rezolucija namjerno ili nenamjerno demonizuje cijeli srpski narod za tragediju u Srebrenici. Može da poljulja stabilnu situaciju i razumijevanje među narodima u BiH. BiH je napravila ozbiljne iskorake na putu evropske integracije. U martu je odlučeno da počne pregovarački proces o pridruživanju EU. Važno je da svi entiteti i narodi u BiH daju svoj doprinos”, smatra ministar spoljnih poslova Mađarske Peter Sijarto.
“Da bi se nešto pojavilo kao relevantan dokument u UN potrebno je da zemlja koja to inicira donese takvu odluku. Ja želim da kažem da takva odluka nije postojala u BiH i to je bila volja bošnjačko-muslimanske strane, bez upotrebe mehanizma za utvrđivanje spoljnopolitičkih prioriteta. Mislimo da će utvrđivanje te rezolucije bitno destabilizovati situaciju u BiH”, naglašava predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik.
Šmit: Vlasti Republike Srpske doprinose kršenju Dejtona
O situaciji u Bosni i Hercegovini u Njujorku – na redovnoj sjednici Savjeta bezbjednosti. Kristijan Šmit podnio je delegatima šestomjesečni izveštaj, u kojem je, između ostalog, optužio vlasti Republike Srpske “da doprinose kršenju Dejtona” i naveo da je to proces koji nosi teške posljedice ne samo za BiH već i za cijeli region.
Sličnu ocijenu stanja iznio je i predsjedavajući Predsjedništva BiH i predstavnik Bošnjaka Denis Bećirović. I pre sjednice, njegovo obraćanje osporila je Banjaluka.
“Mir i stabilnost BiH su ugroženi antidejtonskim politikama vlasti entiteta RS. Oni godinama pokušavaju promeniti temeljne odluke Dejtonskog sporazuma. Ključne institucije su pod napadom, ured visokog predstavnika i Ustavni sud”, navodi Bećirović.
“Informisala sam SB UN da se član Predsedništva BiH Denis Bećirović obraća u ličnom svojstvu, a ne u ime Predsedništva i svih u BiH. Bećirovićevi stavovi su poznati i oni ne samo da ne odražavaju stavove svih, već su po pravilu usmereni protiv demokratski izabranih predstavnika srpskog naroda i Republike Srpske”, rekla je srpska članica Predsedništva BiH Željka Cvijanović.
U fokusu – evropski put BiH
U fokusu delegata u Njujorku – evropski put Bosne i Hercegovine, ali i najavljena rezolucija o Srebrenici, koja je Generalnoj skupštini dostavljena bez saglasnosti sva tri konstitutivna naroda u BiH.
“Istorijska je činjenica da je u Srebrenici počinjen genocid, to je pravni zaključak koji je potvrdio Međunarodni krivični sud. Odavanje počasti žrtvama genocida jača vrijednosti koje su navedene u Povelji UN”, tvrdi ambasador SAD.
Kineski ambasador u Savjetu bezbjednosti UN Geng Šuang kaže da najavljena rezolucija nije u skladu sa retorikom održavanja mira i stabilnosti u regionu.
“Kina poziva sponzore rezolucije da se konsenzusom riješi to pitanje. Podržavamo suverenitet BiH i nastavićemo izgradnju prijateljskih odnosa sa narodima u BiH”, rekao je ambasador Kine.
Ambasador Rusije u UN Vasilij Nebenzja kaže da je rezolucija i u suprotnosti sa Ustavom BiH.
“Ne predstavlja volju svih u BiH i njen tekst je protivan Dejtonskom sporazumu. Zašto Njemačka stoji iza rezolucije, a počinili su dva genocida u 20. vijeku? Sve to traje od raspada Jugoslavije, bombardovanja Srba, da se cijeli narod označava jednim imenom, a šta je ono što je Njemačka radila u 20. vijeku? Mi se suprotstavljamo onome što radi zapadni svijet, a posebno njegovom prisustvu u političkom Sarajevu”, rekao je Nebenzja.
Redovne sjednice SB UN o stanju u BiH održavaju se dva puta godišnje. Prethodna, vanredna sjednica o BiH, održana je 30. aprila, a zakazana je bila na zahtjev predstavnika Rusije kako bi upozorili da je BiH na ivici sukoba.
